kuş gribinden korunma yolları

* Kanatlı hayvan yetiştirilen kümeslerde çalışanlar eldiven, maske, gözlük takarak ve koruyucu elbise giyerek çalışmalıdırlar.

* Başta kanatlı yetiştiriciliğinde çalışanlar olmak üzere, herkes ferdî hijyen kurallarına uymalı, hayvanlarla temastan sonra eller sık sık, bol su ve sabunla iyice yıkanmalıdır.

* Kanatlı hayvan etleri ve yumurtaları iyice pişirildikten sonra tüketilmelidir.

* Kanatlı hayvan etlerinin pişirme öncesinde hazırlanması sırasında kullanılan bıçak ve kesme tahtası gibi malzemeler deterjanla yıkanmalıdır.

* Ayrıca, eller de etlerin hazırlanmasından önce ve sonra, yine bol su ve sabunla iyice yıkanmalıdır.

* Yumurtalara temastan sonra da yine eller yıkanmalıdır.

* Hayvan ölümleri olurken, hayatta kalan kanatlı hayvanlar kesilmemeli, bunların etleri kesinlikle yenmemeli ve bu etler buz dolabında saklanmamalı, imha edilmelidir.

* Kuş gribinden ölen hayvanların bertaraf edilmesi veya kuş gribi şüphesiyle itlaf edilen hayvanların gerek itlafı gerekse ortadan kaldırılmaları sırasında gerekli koruyucu önlemler (eldiven, maske, önlük ve gözlük) alınmalıdır.

Kuş gribi hastalığı nedir?


Kanatlı hayvanlarda ortaya çıkan viral bir hastalıktır. Üst solunum yolu hastalığı gibi başlar, sürü halinde yaşayan kanatlı hayvanlar arasında çok hızlı yayılabilir ve bu nedenle çok yüksek oranda kanatlı ölümüyle sonuçlanabilir.

Kanatlılarda Influenza A virusları Yüksek Patojeniteli (HPAI) ve Düşük Patojeniteli (LPAI) diye iki şekildedir. Yüksek Patojeniteli olanlar; ciddi hastalık oluştururlar, Ölüm oranı % 100'e ulaşabilir, H5 ve H7 alt tipleri vardır. Ancak tüm H5 ve H7 alttipleri HPAI değildir. IVPI 1,2 veya daha büyük olmalıdır. Düşük Patojeniteli olanlar; Hafif solunum hastalığıdır, halsizlik ve yumurta veriminde düşme görülür. Diğer hastalıklarla ve kötü bakım ve idare ile daha şiddetli hastalık oluşturur.

Kuş gribi en çok hangi hayvanlarda görülür?

Hastalık daha çok ördek, hindi, tavuk, sülün, evcil kaz, bıldırcın, tavus kuşu, muhabbet kuşu, martı, bataklık kuşları, keklik, deniz kuşları, beç tavuğu ve papağan cinslerinde görülmektedir.

Hastalık kanatlı hayvanlardan insanlara geçer mi?

Almanya kamuoyu gündeminden düşmeyen Türkiye'deki kuş gribi vakaları ve havaalanlarında artan kontroller üzerine bir basın bildirisi yayınlayan Almanya Türk Toplumu (TGD), vatandaşları uyardı. TGD Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Yahya Açil, dikkat edilmesi gereken 15 maddeyi şöyle sıraladı:

1. Kanatlılarla temas eden herkes ellerini sıcak su ve sabunla yıkamalıdır.

2. Kesinlikle şüpheli ölen kanatlı hayvanlar yenilmemelidir.

3. Türkiye'den veya diğer ülkelerden tatilden geri dönerken hiçbir besin maddesi ne hediye olarak ne de yemek için getirilmemelidir.

4. Kanatlı hayvan ve ürünleri Türkiye'den ve kuş gribi tehlikesi olan ülkelerden ithal edilmemelidir.

5. Pazardan hiçbir canlı kanatlı hayvan alınmamalıdır.

6. Markalı ürün tercih edin.

7. Kanatlı eti ile yapılacak yemeklerde eldiven kullanılmalı ve çocukların yardım etmemelerine dikkat edilmelidir.

8. Dondurulmuş kanatlı hayvan etlerinden eriyerek çıkan suların lavabolar özelikle sıcak su ve sabunla ile yıkanarak temizlenmeli.

9. Kanatlı ürünleri en azından 5 dakika kaynatarak ve pişirerek yenilmelidir.

10. Yapılan ızgarada etlerin iyi pişirilmesine dikkat edilmelidir.

İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Harun Aksu, tavuk ve yumurtalı yiyecekleri yaparken öldürücü kuş gribi virüsünden nasıl korunabileceğimizi şöyle açıkladı:

# Katı yumurta: 100 derece 5 dakika kaynatmak gerekir.

# Omlet: Tavanın ısısı yükseldikten sonra yumurta kırılmalı. Yumurtanın iç ısısı 60 dereceye ulaştıktan sonra 2-3 dakika pişirilmeli. Yumurta sıvı olarak kalmamalı, iki tarafı pişmeli.

# Suda tavuk pişirme: En güvenli yöntem. 100 derecede kaynayan suda piştiği için birkaç dakikada virüs kaybolur. Tavuğun içinin de pişmesi, pembe kalmaması sağlanmalı.

# Mangalda tavuk: Mangalın iyice ısınmış olması, yakacağın köz haline gelmesi beklenmeli. Tavuğun içindeki virüsün ölmesi için merkez ısısının 70 dereceye ulaşması gerekiyor. Güçlü bir ateşte bu sağlanır. 5 dakikadan az ateşte kalmamalı ve her yanının pişmesi sağlanmalı.

# Yağsız tavada tavuk: Merkez sıcaklık 70 derecenin üzerine çıkmalı, yaklaşık 5 dakikadan fazla ve her iki tarafı da pişirilmeli.

H5N1 isimli kuş gribi virüsüne karşı şu an için etkin bir aşı bulunmamakla birlikte, değişik merkezlerde aşı geliştirme çalışmaları devam etmektedir.

Virüsün, mutasyon geçirme (genetik değişikliğe uğrama) yeteneğinin olması, aşı hazırlanmasındaki önemli engeldir.

H5N1'e karşı etkili bir insan aşısı var mıdır?

Hayır. Mevcut aşılar H5N1'in insanlarda yol açacağı hastalığa karşı korumayacaktır. DSÖ aşı üreticileri tarafından kullanılacak bir H5N1 prototip virüsü üzerinde çalışmaktadır. 2003 yılındaki H5N1 suşunu kullanarak geliştirilmiş mevcut prototip aşı virüsü, aşı geliştirmek üzere kullanılamamaktadır. 2004 virüsünün başlangıç analizi virüsün ciddi bir şekilde mutasyon geçirmiş olduğunu göstermektedir.

Tedavisi Var Mıdır?


Hastalıktan korunma ve/veya tedavi amacıyla antiviral ilâçlar kullanılmaktadır.

Kuş gribi hastalığına yakalanmış veya bu hastalıktan ölen hayvanlarla korunmasız yakın teması olan kişilerden, hastalığın belirtilerini gösterenler en yakın sağlık kurulusuna başvurmalıdır.

Hastalığı önleme ve tedavi için ilaç var mıdır?