El, kol, bacak gibi organlara gelen sinirler kaza sonrası yaralanabilmektedir.
Yaralanma sonucu kısmı kopmalar, ezilmeler veya total kesiler oluşabilir. Trafik kazaları, kesici ve delici aletlerle yaralanma sıklıkla görülen travmalardır. Sinirli bir anında camı yumruklayan kişilerde el bileği sinirinin kesilmesi çok sık rastlanan durumdur.

El veya bacağa gelen sinirlerin kesilmeleri halinde sinirin uyardığı bölgede felç gelişir. Hastalar ilk 8 saatte ameliyata alınarak sinir uç uca dikilir. Ameliyatın mikroskopla yapılması tercih sebebidir. İlk 8 saate altın dönem denilir. Altın dönem kaçırılırsa sinirin iyileşme şansı azalır. Zamanında yapılan tamir sonrasında herhangi bir sakatlık kalmadan iyileşme sağlanabilir.

Periferik sinir kesildiğinde sinirin kesilen yerin altında kalan sinir bölümü erimeye baslar buna “Wallerian Degeneration” denir. Sinir tamir edildiğinde kesinin üzerinde kalan sağlam kısım aşağıya,yani dejenerasyona uğrayan kısma doğru ilerler. Bu büyüme hızı yaklaşık olarak günde 1 milimetre kadardır. Bu yaklaşık olarak ayda 3 cm yılda 36 cm kadardır. Iyileşen sinir kasa ulaştığında kaslarda hareket tekrar baslar. Bu süreç bazen aylar sürer ve bu nedenle kaslarda atrofi denilen erime görülür.

Bu zaman faktörünün bilinmesi çok önemlidir bu nedenle hastaların sabırlı umutlarını kaybetmeden beklemeli ve pasif egzersiz yaparak ilgili eklemin hareketsizlikten donmasının engellemesi gerekmektedir.

TEŞHİS

EMG

Periferik sinir problemlerinde tani koymak için en önemli yeri Elektromyografi (EMG) tutmaktadir. Sinir probleminin derecesini ve kasların durumu hakkında detaylı bilgiler verir ve sinir hasarının yerini lokalize edebilir.

KARPAL TÜNEL SENDROMU
Karpal tünel sendromu, el bileğinin bir hastalığıdır. Bilekteki karpal tünelden geçen median sinirin sıkışması sonucu ortaya çıkar.

BELİRTİLERİ

* Geceleri ellerde ortaya çıkan ve zaman içinde giderek şiddetlenen uyuşmalar ve ağrılar. Uykudan uyandıracak kadar kötü olabilir ve kola, omuza yayılabilir.

* Avuç içinde ve parmaklarda his kaybı veya elektrik çarpması hissi. Özellikle baş, işaret ve orta parmaklarda görülür.

* Elde kuvvet kaybı, tutamama, tutulan şeyleri düşürme.

* Eli sallamakla bu ağrıların hafiflemesi.

Neden olur?

El-Bilek kanalı hastalığı hekimler tarafından çok eskiden beri bilinmesine rağmen başka hastalıklarla karışabilmekte ve çoğu zaman hastalar doğru tanı alamadığı için hekim-hekim dolaşmaktadır. El-bilek kanalı hastalığı yerine boyun fıtığı tanısı alarak ameliyat olmuş ancak şikayetlerinden kurtulamamış hastalara sık rastlanmaktadır.

El bileği karışık bir anatomik yapıya sahiptir. Parmak ve el hareketlerini sağlayan adele-sinir-damar kompleksi buradan geçerek, dağılır. Median sinir dediğimiz, başparmak ve işaret parmağının hareket ve duyusunu sağlayan bir sinirde bileğin iç yüzünün ortasından geçerek el içinde dallara ayrılır. Bu sinirin üstü, el bileği hizasında ve kısmen de avuç içinde kalın koruyucu özelliği olan bir bandla kaplıdır. Bu koruyucu band , orta yaşlara doğru çeşitli nedenlerle kalınlaşarak, altında kalan ve koruduğu siniri sıkıştırır.

En sık nedeni aşırı kullanmaya bağlı bant kalınlaşmasıdır. Özellikle bileğine yük vererek senelerce çalışan kimselerde, daktilo-bilgisayar kulanlar da, örgü ören ve yoğun ev işleri yapan ev hanımlarında, oto tamircileri gibi el bileğini çok kullanan kişilerde sık ortaya çıkar.

Nasıl teşhis konulur?

Tanı, şikayetlerin ayrıntılı öyküsü ve bu duruma yol açacak diğer nedenlerin araştırılmasıyla konulur. Boyun fıtığı ve kireçlenmesi tanısı konan hastaların bir kısmında , el bilek kanalı hastalığı da mevcut olup, bu duruma çift darlık adı verilir. Hem boyunda omurilik ve sinir kökü sıkışmıştır, hem de el bileği kanalı darlığı mevcuttur.

Boyun MR’ı ve ENMG (sinir elektrosu) tetkikleri yapılarak tanı kesinleşir.

El-Bilek Kanalı Hastalığının Tedavisi

Başlangıçta,
* Aşırı kullanmayı engellemek, el bileğine aşırı yük binmesine neden olacak işlerden kaçınmak
* Ağrı kesiciler ve antienflamatuvar ilaçlar
* Bilek egzersizleri
* El bileği atelleri, gece atelleri
* Lokal ya da sistemik kortizon enjeksiyonları çoğu kimse için yeterli olmaktadır.

ÖNERİLER

* Daktilo ve bilgisayar kullanırken, zaman zaman ellerinizi istirahat ettiriniz.
* Ev işlerinde bileğe çok güç binen durumlarda dikkatli olunuz.
* Gece uykuda bileğinizin üstüne yatmayınız.
* Özellikle geceleri ellerinizde uyuşmalarla uyanıyorsanız, uykunuz bölünüyorsa el-bileği kanalı hastalığı başlıyor demektir.
* Tedavisi mümkün olan bu hastalıkta basit bir cerrahi girişim kalıcı çözüm sağlar.

TEDAVİ

İlaç Tedavisi

Etkilenen bölgeye kortizon gibi bir ilaç zerkedilebilir. Fakat genellikle bu tedavi sadece konservatif tedaviler başarısız kaldığı zaman kullanılır.
Eğer iki kere kortizon enjekte edildikten sonra problem nüksederse doktorunuz ameliyat tavsiye edebilir.

Ameliyat

Karpal Tünel sendromunun ağrısı geçmiyorsa ameliyat en uygun seçim olabilir. Bu işlem, sinire baskı yapan bağ dokusunu kesmeyi içerir. Nekahat devresinden sonra genellikle birkaç hafta veya bir kaç ay içinde bilek ve el normal kullanılmaya başlanabilir.