Kulak, işitme ve denge organıdır. Dış, orta ve iç kulak olmak üzere üç kısımda incelenir.

Dış Kulak

Kıkırdaktan yapılmış kıvrımlı kulak kepçesi ve dış kulak yolundan oluşur. Dış kulak yolu ile orta kula¬ğın birleştiği yerde bağ dokudan yapılmış, ses dal¬gaları ile titreşebilen kulak zarı bulunur.

Orta Kulak

Küçük bir odacık şeklinde olan bu bölümde şekillerine göre adlandırılan çekiç, örs ve üzengi kemikleri bulunur. Üzengi kemiği iç kulak başlangı¬cındaki oval pencereye bağlıdır. Orta kulakta oval pencerenin alt kısmında yuvarlak pencere bulunur.

Kemikler, ses dalgalarının kuvvetlendirilerek iç kulağa iletilmesinde görevlidir.

Orta kulak "Östaki borusu" denilen bir kanalla yutağa bağlanır. Bu yapı, kulak zarının iki tarafın¬daki hava basıncını dengede tutmaya yarar.

İç Kulak

İç kulakta dışları kemik, içleri zar yapılı labirent ve torbalar bulunur.

Labirentin işitme ile ilgili kısmı helezon şeklinde kıvrılmıştır. Bu kısma salyangoz (=kohlea) denir. Salyangoz içinde birbirinden ince zarlarla ayrılan üç kanal bulunur:

1. Vestibular kanal: Orta kulaktaki oval pencereye bağlıdır. İçi perilenf denilen bir sıvı ile doludur.

2. Kohlear kanal: Ortada, içi endolenf ile dolu kanaldır. Asıl işitmeyi sağlayan korti organı bu kanalda bulunur.

3. Timpanik kanal: Orta kulaktaki yuvarlak pen¬cereye bağlıdır. İçi perilenf sıvısı ile doludur.

İşitme Olayı

1 Kulak kepçesi tarafından alınan ses dalgaları, dış kulak zarından geçerek kulak zarını titreştirir.

2 Titreşimler kuvvetlendirilerek orta kulaktaki çekiç, örs, üzengi kemiklerine iletilir.

3 Üzengi kemiği titreşimleri oval pencere ile iç kulağa iletir.

4 Titreşimler iç kulak kanallarındaki sıvılarda dalgalar halinde ilerleyerek korti organını uyarır ve duyu sinirlerinde impulsları başlatır.

5 Bu impulslar beynin ilgili merkezine gider ve değerlendirilir.

Kulağın dengeyi sağlamadaki görevi:

Denge, iç kulakta yer alan üç yarım daire ka¬nalları ile bunların uçlarında bulunan ampulla deni¬len bölüme bağlı tulumcuk ve keseciklerle sağlanır.

Bu yapıların içinde endolenf, dışında perilenf sıvısı bulunur.

Ampulla, tulumcuk ve kesecik içinde, titrek tüylü duyu hücreleri ve duyu sinirleri vardır. Ayrıca CaCO3 kristallerinden oluşmuş otolit denilen küçük taşlar yer alır.

Vücudun dengesi bozulacak olursa kulak taşlarının duyu hücrelerine yaptığı basınç değişir. Bu durum impuls oluşumunu sağlar. İmpulslar duyu sinirleriyle beyin ve beyinciğe iletilerek merkezden verilen emirlere göre kaslar uyarılır ve denge sağlanır.