Lazer (laser) diş hekimliği nedir?

Lazer uygulamaları, 60'lı yıllardan beri tıp alanında kullanılmaktadır. Yakın zamana kadar dişhekimliği alanında sadece diş beyazlatma ve yumuşak doku operasyonlarında kullanılan lazer enerjisi, günümüzde daha geniş alanlarda kullanılır hale getirilmiştir. Atomize su spreylerinin, lazer enerjisi ile birleşmesi sonucunda elde edilen hidrokinetik enerji prensibi ile çalışan yeni diş lazeri ile hem sert doku (diş minesi-insan vücudundaki en sert yapı), hem de yumuşak doku (damak) işlemleri rahatlıkla yapılabilmektedir. Bu uygulamalardan bazıları, diş çürüklerinin temizlenmesi, kanal tedavileri, diş dolguları, çene kemiğinde ve dişetinde her çeşit cerrahi işlemler, dişetinin şekillendirilmesi, estetik diş tedavileri, hassas dişlerin hassasiyetinin giderilmesi, koyu renkli diş etlerinin renginin açılması, uçuk ve aft tedavileridir.

Bunun yanında implant tedavisi uygulamalarında lazer teknolojisi ile cerrahi işlem aşamaları basitleşmekte ve tedavi genelinde zaman kazanılmaktadır. Sert dokuda, titreşim yapmaması, küçük müdahalelerde anesteziye gerek duyulmaması sebebiyle laser uygulamaları, diş hekimi korkusu olan her yaş grubu hasta için tercih edilebilir. Yine yumuşak dokuda, kanamasız operasyonlar yapılabilmesi ve iyileşmenin çok hızlı olması büyük avantajlarındandır. Özellikle çocuk hastaların tedavisinde önemli kolaylıklar sağlar.

Gücü ayarlanabilen lazer ışınının çürük dokuyu seçici davranması az madde kaybıyla tedavinin tamamlanmasını mümkün kılar.

Porselen laminat veneer hazırlığında diş yüzeyini mükemmele yakın pürüzlendirmesi, yapılan restorasyonun tutuculuğunu %100 etkiler.

Lazer dişhekimliği, genelde tedavi sürecini kısaltarak, daha az çaba ile daha başarılı sonuçlar alınmasını sağlar.

Lazer uygulamaları ile halk arasında lazerli dolgu diye bilinen ve bir ışık kaynağı ile sertleştirilen kompozit dolgu uygulamaları birbiriyle karıştırılmamalıdır.

Lazer Uygulamasının Avantajları ve Kullanım Alanları

* Yeni nesil diş lazeri ile dişe ve diğer dokulara temas etmeden çalışmak mümkündür. Bu sayede ısı titreşim ve sürtünmeye bağlı ağrı oluşmayacağı için dişi uyuşturmaya gerek kalmayabilmektedir. Lazer ışını, cihazın ucundan çıkan suyla birleşerek (hidrokinetik enerji) dokuya iletilir.

* Implant tedavi uygulamalarında, üst yapının (sabit diş) yapılabilmesi için gerekli olan cerrahi uygulama (diş etinin açılarak implantın ortaya çıkarılması) lazerle daha da basitleşmekte ve zaman kazanılmaktadır.

* Lazer kullanılan bölgelerde % 100 dezenfeksiyon ve sterilizasyon sağlandığı için tekrar enfeksiyon oluşması ve çürük başlaması riskleri ortadan kalkmaktadır.

* Lazer ile yapılan cerrahi uygulamalarda, işlem esnasında neredeyse hiç kanama olmamaktadır. Her cerrahi uygulama sonrasında ortaya çıkabilecek komplikasyon, şişme ve rahatsızlık olasılıkları azalmakta ve daha hızlı bir iyileşme sağlanmaktadır.

* Lazerli diş beyazlatma işlemlerinde çok kısa sürede daha iyi sonuç almak mümkündür.

* Dişetlerinde genetik olarak aşırı derecede mor renklenme (hiperpigmentasyon) bulunan hastalarda 3 veya 4 seansta lazer ile soyma (peeling) yapılarak, bu sorun ortadan kaldırılabilmektedir.

* Yumuşak doku ve dişetindeki yaraların tedavisinde de kullanılır. Ağız içinde oluşan fibromalar (dokulardaki zararsız patalojik büyümeler) lazer ile ortadan kaldırılabilir.

* Estetik diş hekimliği uygulamalarından porselen lamineler, empress kuronlar ve procera kuronlar yapıştırılmadan önce diş yüzeyine lazerle aşındırma yapılabilmekte ve bu işlem kronların düşme riskini azaltmaktadır.

Dişhekimliğinde Lazer Kullanımı ile Genel Bilgi
Lazer in çeşiti kullanılan kristalin cinsine göre isim alarak değişmektedir. lazer cihazında kullanılan bu kristaller lazere sadece ismini vermekle kalmayıp lazerin dalga boyunuda belirlemektedirler.
Dişhekimliğinde ağırlıklı olarak kullanılan lazerler Sırası ile Nd YAG lazer , diode lazer. Erbium lazer, CO2 lazer ve KTP lazer olarak sıralanabilir
kullanım alanları lazerin dalga boyuna göre değişmektedir.

Nd YAG lazerler
Dişhekimliğindeki en başarılı lazer Nd YAG lazerdir daha çok sterilizasyon amaçlı kullanılan bu lazer kanal tedavisi de kanal sterilizasyonunda yada diş eti tedavisinide kullanılmaktadır. İyileşmesi oldukça güç olan apseler inatçı enfeksiyonlar iyileşmeyen kanal tedavileri diş eti problemleri hep Nd YAG lazer sayesinde şifa bulmuştur. NdYAG lazerin çalışma presibi: 1064 nm olan özel dalga boyu sayesinde dişhekimliğinde sıkça enfeksiyonlara sebep olan bakterilerin renkleri (kahverengi yada buna yakın renkler) tarafından emilmekte ancak diğer dokular tarafından emilimi olmamaktadır kısaca bu lazerin etki aralığı sadece bakteriler üzerine olmaktadır bu şekilde hızlı bir iyilişme etkisi görülebilmektedir. Bu lazerin etki mesafesi yaklaşık olarak 1 mm civarında olduğu için sadece diş ve içindeki dokulara etki etmekte ancak çevre dokulara hiç bir olumsuz etkisi bulunmamaktadır.
Bu lazerin en büyük dezavantajı oldukça yüksek olan maliyetidir. Bu sebepten her klinikte malesef bulunamamaktadır.

Diode lazer
Nd YAG Lazer ile benzer şekilde çalışmaktadır ancak bir lazer kristali yerine bir diode lambası barındırdıkları için maliyeti Nd YAG lazerle göre daha düşüktür bu sebepten diş kliniklerinde nisbeten daha yaygındırlar doku içinde 0.5 mm gibi Nd YAG lazerin yarısı kadar etki, mesafesi vardır diğer bir dezavantajı kullanım sırasında yüksek ısı açığa çıkardıkları için dokular da hasara sebep olabilir Kullanan hekim tarafından dikkatli kullanılmasında fayda vardır.

Erbium Lazer
Erbium kristali barındırmaktadır daha çok acısız çürük temizlemede kullanılır Çürük diş dokusunun renginin lazer tarafından seçilmesinde dolayı Ablasyon denilen etkisi sayesinde çürük dokusunu uzaklaştırırken sağlam dokuya etkisi daha az aşıdırarak sadece çürük üzerinde etki gösterir. Bununla beraber eski dolgu maddelerini sökerek kaldırma konusunda etkisisizdir yada dişe dolgunun tutunmasında yeterli şekli verememektedir. Yüksek derecede hasta konforu sağlar. Çalışma derinliği çok düşüktür

CO2 lazer
Daha çok cerrahi işlemlerde dokuyu kesmek amacı ile kullanılır. Ancak cerrah tarafından kullanılırken dikkatli kullanılmak durumundadır bu lazerin yaptığı kesilerin iyileşmesi oldukça yavaştır. Kesi yüzeyinde karbonizasyon denilen bir etkiye sahiptir. Uzman eller tarafından kullanılmalıdır.

KTP lazer

Aslen Nd YAG lazer olup kristalin önüne gelen bir filtre ile dalga boyu değiştirilmiştir. Etki mekanizması Nd YAG ile hemen hemen aynıdır Uygulamada en önemli farkı implant çevresinde uygunlamazken özel bir beyazlatma yeteneği vardır . KTP lazer ile yeşil ışık kullanılarak yapılan beyazlatmalar Mavi ışıklı halojen beyazlatmaya göre çok daha etkilidir. Bu dalga boyu böbrek hastalarında yada prostat da da kullanım yeri bulmuştur.