büyüme ve gelişme

Bilişsel ve sosyal yeterliliğin gelişimi ile ilgili anormallikleri ele alırken, yeterliliği, genellikle bir çocuğun performans düzeyinin aynı yaşta çok sayıda çocuğun performansının değerlendirilmesi ile elde edilen normlarla karşılaştırılması olarak tanımlamak gerekir. Yeterlilik ile ilgili diğer standartlar da çocuğun performans düzeyinin erişkin normlarıyla karşılaştırılması ve çocuğun şimdiki becerilerinin belirlenmiş bir işin yapılması veya özel bir aktivitede bulunabilmesi için gerekli olan beceriler ile karşılaştırılmasını içermektedir.

A)HÜCRE BÖLÜNMESİ, BÜYÜME VE FARKLILAŞMA
Hücre bölünmesi, zigot teşekkülünden kısa bir süre sonra başlar. Mitoz bölünme şeklindeki bu olay, bütün hayat boyunca devam eder. Büyüme, canlı organizmayı oluşturan madde miktarı ve hücre sayısındaki artıştır. Döllenmiş yumurtanın ilk bölünmelerinden bir süre sonra büyüme başlar. Büyüme embriyonun dışardan besin alması ve hücre sayısının artması ile sağlanır ve gelişmenin belirli zamanlarında çok hızlıdır. Hayvanlarda büyüme belli bir büyüklüğe ulaşınca yavaşlar veya durur. Bitkiler ise hayatları boyunca büyümeye devam eder. Farklılaşma, embriyodaki hücre bölünmeleri devam ederken, bazı hücrelerin yapı ve özelliklerinde ortaya çıkan değişimlere denir. Böylece bir tek hücreden, çeşitli görevleri yapmak üzere özelleşmiş, birbirinden çok farklı hücreler meydana gelir. Gelişme ise; hücre bölünmesi, büyüme ve farklılaşmayı içine alan karmaşık bir olaylar dizisidir.

B)ÇEŞİTLİ BÜYÜME TİPLERİ

Sağlık Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi, vatandaşlarımızın beslenme konusunda bilinçlenmelerine katkıda bulunmak amacıyla “Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi”ni hazırlamıştır. Rehberde, her gün alınması gereken temel besinler, yandaki dört yapraklı yonca şekli üzerinde gösterilmiştir. Yoncanın her bir yaprağı bir besin grubunu göstermektedir. Her bir besin grubu ve bunların vücudumuz için önemi aşağıda belirtilmiştir.



SÜT GRUBU

Süt yoğurt, peynir ve süt tozu gibi sütten yapılan besinlerdir. Bu besinler kalsiyum minerali ve yağ içerir. Yetişkinlerin günde iki, çocukların ve gençlerin ise üç-dört porsiyon süt ve süt ürünü tüketmeleri gerekir. (Bir orta boy su bardağı süt veya yoğurt ile iki kibrit kutusu büyüklüğündeki peynir bir porsiyondur.)



Vücudumuz İçin Önemi

• Süt ürünlerinde bulunan kalsiyum, kemiklerimizin ve dişlerimizin sağlıklı gelişmesini sağlar.

• Hücrelerimizin çalışmasında önemli rol oynar.

• Yoğurt yemek ve tuzlu ayran içmek, ishal tedavisinde hayati önem taşır.



ET, YUMURTA VE KURUBAKLAGİL GRUBU

Doğru Beslenmeyi Öğrenmek:

Dengeli ve yeterli beslenmemiz gerektiğini uzmanlardan ve büyüklerimizden sıkça duyarız. Dengeli ve yeterli beslenmek niçin bu kadar önemlidir? Vücudumuzun günlük enerji gereksinimini karşılamak, büyümemiz ve gelişmemizin sağlıklı olabilmesi için dengeli ve yeterli beslenmemiz gerekir. Yemek yemek temel ihtiyaçlarımızdandır. Ancak vücudumuz besinlerin ihtiyacımızdan fazla olan kısmını harcayamaz ve bunları yağa dönüştürerek depolar. Depolanan yağlar ise zamanla şişmanlığa sebep olur.

Dengeli ve yeterli beslenme besin içerikleri olan protein, karbonhidrat, yağ, vitamin, mineral ve suyun, ihtiyacımızı karşılayacak oranda ve birlikte alınmasıdır.

Stres ile dengesiz ve yetersiz beslenme sindirim sistemi sağlığını olumsuz etkileyen faktörlerdendir. Lifli besinleri tüketmek ve dengeli ve yeterli beslenmek ise sindirim sisteminin sağlığını olumlu etkiler.



Sindirim sistemimizin sağlığını korumak için:

• Çok sıcak ve çok soğuk şeyler yiyip içmemeliyiz.

• Lokmaları iyice çiğnemeli ve yavaş yemeliyiz.

• Sofradan tam olarak doymadan kalkmalıyız.

• Yemek sırasında ve yemekten sonra fazla su içmemeliyiz.