Ultrason cihazlarının icadı kadar ilgi çeken bir başka yenilik ultrasonla üç boyutlu görüntü yönteminin geliştirilmesi oldu. Bu cihazlarda görülen üç boyutlu görüntüler sadece aileler için değil doktorlar için de çok etkileyici. Üç boyutlu görüntüleme yöntemiyle anne karnındaki bebeklerin gerçeğe oldukça yakın görüntüleri elde edilmekte. Bu yöntem ayrıca doktorlar için ultrasonla görüntüleme konusunda yeni bir seçenek ekleyerek hata payını biraz daha azalttı. Birkaç yıl önce üç boyutlu (3D) görüntü verebilen ultrasonlar hareketsiz görüntüler üretebiliyordu. Günümüzde kullanılan cihazlar ise hareketli, yani probun veya bebeğin hareketlerini anında gösteren görüntüler üretiyor, bu özelliği bazı üretici firmalar “4D” olarak adlandırmış.

Üç Boyutlu Ultrason Nasıl Çalışır?
Klasik ultrason cihazları bir organın veya bebeğin iki boyutlu görüntü biçiminde bir kesitini gösterir. Bunu sağlamak için ultrason cihazları üzerindeki problar mekanik veya elektronik olarak karşısında bulunan dokuları bir yelpaze biçiminde ultrason dalgaları göndererek tarar. Gönderilen ultrason dalgalarının dokulardan yansıması sonrasında yine prob tarafından elde edilen sinyallerle iki boyutlu yani en ve boy olarak görülen bir görüntü oluşturulur. Üç boyutlu ultrason cihazlarının probu içinde bulunan piezoelektrik kristaller sadece iki yönde değil dört yönde ultrason dalgaları yaratır. Klasik ultrason probları bir yelpaze gibi ultrason dalgaları yaratırken, üç boyutlu ultrason probları bir el fenerinin ışığı gibi dört yöne doğru yayılan ultrason dalgaları üretir.

Dokulardan yansıyan ultrason dalgaları yine prob tarafından elektronik sinyallere dönüştürülür, bu sinyaller ise ultrason cihazı içerisinde bulunan donanım ve yazılım tarafından işlenir. Üç boyutlu ultrason cihazlarında görüntü oluşturulurken klasik ultrason cihazlarından farklı bir yöntem izlenir. Bu teknoloji yani sanal ortamda üç boyutlu görüntü oluşturma aslında yeni değil. Bu yöntemleri kullanarak oldukça eski zamanlardan beri bilgisayar oyunları veya animasyon filmleri üç boyutlu olarak üretilmekteydi.

Ultrason cihazlarının topladıkları verilerle üç boyutlu görüntülerin oluşturulması için animasyon filmlerinde kullanılan teknoloji kullanılır. Bu cihazlarda önce dokular arasında yoğunluk farkı olan noktalar bulunur ve sonra bu noktalar arasındaki alanlar bir yüzey görüntüsü ile doldurulur. Ultrason cihazı içinde karmaşık hesaplamalar yapılmasını gerektiren bu işlemin sonucunda ultrason cihazının ekranında gerçeğe benzer üç boyutlu görüntüler ortaya çıkar.

Etkileyici Görüntüler

Üç boyutlu ultrason cihazları tarafından elde edilen görüntüler annenin bebeğini doğumdan önce görmesini sağlayan tek yöntem. Uygun koşullarda ultrason cihazı tarafından bebeğin daha üç aylıkken üç boyutlu görüntüleri elde edilebilir. Anne karnında dışarıya tamamen kapalı bir ortamda bulunan bebeğin bu görüntüleri sayesinde bizler bu küçük canlı ile tanışmış oluruz. Bir annenin karnındaki bebeğini gözleriyle görmesi ve hareketlerini izlemesi kadar etkilenebileceği başka bir konu olmaz sanıyorum. Üç boyutlu görüntüler doğum sonrası çok gereken annelik duygusunun daha önceden güçlenmesini ve annelerin bebeklerine daha çok bağlanmasını sağlar.

Bu yöntemin geliştirilmesindeki tek amaç ailelerin anne karnındaki bebeğin vücudunu görmesini sağlamak değil. Üç boyutlu görüntüler anne karnındaki bebeğin bazı hastalıkları için tanı konmasında doktorlara yardımcı olabilir. Günümüze kadar yapılan bilimsel çalışmalarda üç boyutlu görüntülerin yarık dudak ve bebeğin bel kemiğinde yapı bozukluğu (Tıpta “spina bifida”) durumlarında kesin tanı konması için doktorlara yardımcı olduğunu anlaşıldı. Üç boyutlu ultrason teknolojisi oldukça yeni bir teknoloji olduğu için sağlık konusunda yararlarının tespit edilmesi için biraz daha zaman geçmesi gerekli. Zaman içinde üç boyutlu ultrason cihazları geliştikçe ve yeni bilimsel çalışmalar yapıldıkça bu yöntemin başka uygulama alanları ortaya çıkacak.

Bu Yöntemin Zararı Yok
Üç boyutlu ultrason cihazları da diğer klasik ultrason cihazları gibi sadece çok yüksek frekanslı ses dalgalarıyla çalışır. Ultrason dalgalarının bebeklere veya başka dokulara bir zarar verdiği konusunda günümüze kadar kesinleşmiş bilimsel bir bulgu yok, bu yüzden üç boyutlu ultrasonla görüntüleme yöntemini zararsız olarak kabul etmeliyiz.