Domuz gribi nedir?

Domuzlarda hastalığa yol açan bir mikrorganizma olan influenza tip A virüsünün (ortomiksovirüslerin) insanlarda oluşturduğu solunum yolu hastalığıdır.

Virüs şimdiye kadar insanlarda hastalığa yol açmamakta, sadece domuzlarda görülmekteydi. Ancak, mikrorganizmadaki değişime bağlı olarak ortaya yeni bir formu

(İnfluenza tip A H1N1) çıkmıştır ve solunum yolu ile özellikle yakın temas, öksürmek ve hapşırmak suretiyle insandan insana bulaşabilmektedir.

Domuz gribi diye tanımlanan H1N1 Influenza virüsünün yapısı:

(Bu virüs, domuz, kuş ve insan influenza virüs yapılarının oluşturduğu bir hibrid virüstür).

Kış aylarında görülen gripten (mevsimsel influenza) farkı nedir ?

H1N1, kış aylarında görülen grip etkeni ile benzer özelliklere sahiptir. Hastalığın bulaşma yolu ve belirtileri de benzerlik göstermektedir. Ancak, yeni H1N1 tipinde virüs; insanları, kuşları ve domuzları etkileyen bir genetik özelliğe sahiptir.

Domuzlarda hastalık en sık ne zaman görülmektedir ?

Domuzlar arasında salgınlar bütün yıl boyunca görülmekle birlikte, ılımlı bölgelerde sonbahar ve kış aylarında görülme sıklığı artmaktadır. Bir çok ülke domuz topluluklarını domuz gribine karşı aşılamaktadır. İnsanlarda kullanılabilecek uygun aşı henüz mevcut değildir.

Domuz gribinin insan sağlığına etkileri nelerdir?

İnsanlar arasında domuz gribi enfeksiyonu, tek tek vakalar olarak ya da salgınlar halinde görülebilir. Klinik belirtileri gribe(mevsimsel influenzaya) benzerdir. Bunlar; ateş, baş

ağrısı, boğaz ağrısı, öksürük, genel vücut ağrısı, halsizlik ve bitkinlik şeklindedir. Ancak bazı vakalarda hiçbir belirti görülmezken, bazıları ölümle sonuçlanabilmektedir.

İnsan domuz gribi vakaları nerelerde görülmüştür?

Domuz Gribi İnfluenza A (H1N1) salgını ile ilgili son güncelleme
(04 Mayıs 2009, saat 06.00)

Ülke Vaka sayısı Ölü sayısı
Amerika Birleşik Devletleri 226 1
Meksika 590 25
Kanada 85 0
İspanya 40 0
Çin, Hong Kong Özel Yönetim Bölgesi 1 0
Danimarka 1 0
Fransa 2 0
Kosta Rika 1 0
Almanya 8 0
Avusturya 1 0
İsrail 3 0
Hollanda 1 0
Kore Cumhuriyeti 1 0
Yeni Zelanda 4 0
İsviçre 1 0
İrlanda 1 0
İngiltere 15 0
İtalya 1 0
Kolombiya 1 0
El Salvador 2 0
Toplam 985 26

Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü

İnsan domuz gribi virüsü nasıl bulaşır?

İnsanlar domuz gribini genellikle enfekte olmuş domuzlardan almaktadır. Ayrıca yeni olan salgında insandan insana bulaşmanın olduğu düşünülmektedir. İnsandan insana bulaşma, yakın temas, hastalığı taşıyanlarla aynı ortamı paylaşmak önemli rol oynamaktadır.

Domuz gribinin belirtileri nelerdir ?

Domuz influenza A virüs enfeksiyonunda; ateş, öksürük, boğaz ağrısı, vucutta ağrı, yorgunluk/ kırgınlık, başağrısı, üşüme görülebilir. Bazı domuz gribi vakalarında kusma ve ishal de görülmektedir. Mevsimsel gribe benzer şekilde, insandaki domuz gribinin şiddeti hafiften ağıra değişebilmektedir. Ağır vakalarda pnömoni, solunum yetmezliği ve bazen de ölüm görülebilmektedir. Hastalık özellikle genç ve orta yaş grubunu tutmaktadır. Kronik sağlık sorunu olanlar gibi bazı gruplarda domuz gribi ağır seyredebilmektedir.

Domuz eti ve domuz ürünlerini yemek güvenli midir?

Domuz gribinin, usulüne uygun hazırlanan domuz eti veya diğer domuz ürünlerinin yenmesiyle bulaştığına dair bulgu yoktur. Domuz influenza virüsü, 70 ºC derece ısıtılınca ölmektedir.

Hastalığın görüldüğü ülkelere seyahat edeceğim. Neler yapmam gerekir?

Dünya Sağlık Örgütü tarafından yayınlanmış seyahat kısıtlaması yoktur. Mümkün olduğunca kapalı ve kalabalık ortamlarda bulunulmaması, bulaşma riskini azaltacaktır. Solunum yoluyla bulaşan tüm hastalıklar için olduğu gibi, başta sabunla el yıkama gibi kişisel hijyen önlemlerini uygulamak son derece önemlidir. Gidilen ülkelerin yerel otoritelerinin öngördüğü tedbirlere uyulması ve gerektiği durumlarda basit cerrahi maske kullanılması hastalığın bulaş riskini azaltacaktır. Ayrıca grip belirtileri görüldüğünde en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Hastalığın görüldüğü ülkelere seyahat ettim. Ne yapmam gerekir?

Son iki hafta içinde hastalığın görüldüğü ülkelere ziyarette bulunmuşsanız ve başta 38

ºC’den yüksek ateş, öksürük, boğaz ağrısı, vücutta ağrı, yorgunluk/ kırgınlık, baş ağrısı, üşüme, kusma ve ishal gibi grip benzeri belirtileriniz varsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir. Böyle belirtiler sadece grip ya da domuz gribi hastalıkları sonucu ortaya çıkmaz. Zatürre, nezle, bronşit gibi başka birçok solunum yoluyla bulaşan hastalık da benzer belirtiler gösterebilir. Bu durumların ayırt edilebilmesi için en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak gereklidir.

Uzmanlara göre domuz gribi Türkiye’ye sıçrayacak mı?

Uzmanlar tarafından hastalığın çıktığı yer olan Meksika’yla Türkiye arasında mevsimsel farklılıkların olması nedeniyle virüsün Türkiye’ye gelme olasılığının düşük olduğu bildirilmektedir. Ayrıca grip mevsiminin Eylül ve Nisan ayları olduğu, Türkiye’nin ise grip mevsiminden çıktığı ve domuz gribi vakası olmadığı bildirilmektedir.

Tedavisi var mı?

Oseltamivir(Tamiflu) veya Zanamivir (Relenza) kullanımı domuz gribinin önlenmesinde CDC tarafından tavsiye edilmektedir. İlaç kullanımı hastalığın seyrini hafifletmekte ve daha hızlı bir iyileşmeyi sağlayabilmektedir. Bunun yanı sıra ciddi komplikasyonların da gelişmesi engellenmiş olur. Antiviral ilaçlara, semptomların görülmeye başlamasından itibaren ilk iki gün içinde başlanması gerekir.

Çocuklarda acil tıbbi yardım gerektiren durumlar şunlardır:

Hızlı nefes alma ya da solunum güçlüğü
Mavimsi cilt rengi
Yeterince sıvı alamama
Uyanamama ya da uyaranlara cevap verememe
Huzursuzluk
Grip benzeri semptomlara ek olarak ateş ve şiddetli öksürük
Döküntü

Yetişkinlerde acil tıbbi yardım gerektiren durumlar şunlardır:

Solunum güçlüğü veya nefes darlığı
Göğüs ya da karın içinde ağrı veya basınç
Ani baş dönmesi
Konfüzyon
Şiddetli bulantı ve kusma

Uluslararası seyahate çıkmayı planlıyorum, hastalıktan korunmak için neler yapmalıyım?

Halen Dünya Sağlık Örgütü yetkilileri, seyahatin ya da ticaretin kısıtlanması gerekmediğini bildirmektedirler. Genel olarak kişisel temizlik önlemlerinin alınması, kalabalık ve havasız ortamlardan mümkün olduğunca kaçınılması şu an için yeterli önlemlerdir.

En etkili önlem el yıkamadır. Öksürürken ya da hapşırırken ağız ve burnunuzu tek kullanımlık mendil ile kapatın ve mendili atın. Özellikle hapşırma ya da öksürme sonrasında ellerinizi su ve sabunla yıkayın. Alkol bazlı el dezenfektanları kullanılabilir. Hastalığın başlıca insandan insana, hapşırma, öksürme gibi yollarla bulaştığı düşünüldüğünden, hasta kişilerle temastan kaçınmak uygun bir korunma yöntemidir. Kirli ellerle gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmak buradaki virüslerin elleriniz yoluyla yayılmasına neden olabilir. Bol sıvı gıda tüketin, iyi beslenin, dinlenmeye dikkat edin.

Amerikan Hastanesi
Dr. Erhan Palaoğlu - Klinik Laboratuvar
Doç. Dr. Birsen Çetin - Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı