Sonbaharın gelmesiyle birlikte, Türkiye açısından uykuda olan domuz gribinin salgına dönüşmesi bekleniyor. Sağlık Bakanlığı da en kötü senaryoyu hazırladı ve müsteşar yardımcısı Canlı Gaste’ye anlattı.

Tüm dünya ile birlikte Türkiye’de de domuz gribiyle ilgili alarm zilleri çalıyor. Türkiye'deki 'en kötü senaryo' göre, aşı yapılmazsa 5 bin 300, yapılırsa 400 kişi hayatını kaybedecek.

Mevsimin salgını kolaylaştıracağı hesabı ile okulların kapatılmasının da gündeme gelebileceği belirtilirken, korunmanın tek yolu olan aşı ile ilgili de akıllarda bazı sorular var.

Aşı geldi mi, nerede yapılacak, duyuru yapılacak mı, kuyruklar nasıl önlenecek, parası olan olmayan?.. Bu ve benzeri soruların yanıtlarını, Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Turan Buzgan Canlı Gaste'de verdi:

Dünya Sağlık Örgütü ile tüm otoritelerin konuyla ilgili önemli uyarıları vardı. Farkındalık yaratmamız ve işi ciddiye almamız gerekiyor. Hastalık hafif seyrediyor ama mevsim itibarıyla ağırlaşması mümkün.

DSÖ ve beraberindeki iki merkezin önemli çalışmaları, tecrübe sahibi ülkelerin hazırladığı rakamlar bize ulaşıyor. Biz de bunlara göre bazı senaryolar hazırladık.

Buna göre, insanların yüzde 30’u 4 aylık süre içerisinde hastalanıyor. Risk gruplarına yönelik çeşitli tahminler var. Matematiksel modellemeler yapılıyor. Bu şu andaki seyir itibarıyla hazırlanmış bir şey; daha kötüsü de olabilir.

"TÜRKİYE'DE VAKA SAYISI AZ"
Bir gerçek daha var ki Türkiye’de hastaneye yatan vaka sayısı diğer ülkeler göre az. Kaybettiğimiz vaka da olmadı; yani ölüm olmaması iyi.

Biz tedbirleri erken aldık; sınır girişlerinde örneğin. Tepki de aldık ama önemli bir yaz dönemi kazandık. Okullar da kapalıydı ve iyi bir hazırlık dönemi yakaladık. Belirttiğim gibi hasta sayımız az.

"HERKESE YETECEK AŞI YOK"
Üretimine bakıldığında dünyada herkese yetecek aşı yok. 2009 yılı içerisinde ve 2010’un ocak ve Şubat’ını da ekleyerek aşılamalar yapılacak. Ekim ayı içerisinde ilk aşı gelecek. Risk grupları belli. 3 ülkeden; Kanada, İtalta, Fransa’dan aşı alındı.

İlk kimlere yapılacak derseniz, ayakta olması gereken sağlık personeline, ilk 3 ayını geçirmiş gebelere, küçük çocuklara ve kronik hastalığı olanlara. 24 yaşına kadar olan tüm nüfusu da aşılayacağız; çünkü genç nüfusta daha hızlı yaylıyor. Asker ve polis gibi kritik kamu görevlileri de aşılanacak. Amaç tüm ülkeyi aşılamak değil ama nüfusun aşağı yukarı yarısı aşılanacak.

Amaç, kritik hizmetlerin yürütülmesini sağlamak, hastalığın okul ve toplu yaşam yerlerinde yayılımını önlemek.

Aşının yan etkisi az ve tölare edilebir boyutta. Normal grip aşısından farklı olmadığı yönünde bulgular var. Yeni bir şey beklemiyoruz ama yeni bir aşı olduğu için takip edeceğiz.

"AŞI İÇİN PARA ALINMAYACAK"
Aşı olacak kişiler bunun için para ödemeleyecek; bütçeden karşılanacak. Yaklaşık olarak 500 milyon TL’nin ayrıldı bu iş için.

Aşılar hayvanlar üzerinde ve laboratuvar ortamında testlerden geçiyor. Gönüllü insanlar üzerinde de deneniyor ve ruhsatlar alınıyor. Önemli kurumlar da aşıyı kontrol ediyor, biz de ülkemizde kontrol ediyoruz.

Bilim Kurulu, kimlerin önce aşı olacağını belirlenmiş durumda. Duyurular yapacağız. Okul, sağlık ve kamu personalinin aşı olması kolay olacak biz gideceğiz onlara. Kronik hastraların kayıtları var ve onlara da ulaşacağız. Ulaşamazsak evlere giderek aşılama yapacağız. Aşılama konusunda birçok Avrupa ülkesinden iyi durumdayız.

"OKULLAR TATİL EDİLEBİLİR"
Salgın nedeniyle okullar kapanma noktasına gelebilir. Çabuk yayılmaz ise, tatil edilmeden de bitirmek mümkün ama bölgesel olarak önlemler alınabilir. Ara tatili uzatmak da bir çözümdür.

Salgın kapımızda ve hastalıktan korunma dönemini yaşıyoruz. Elleri yıkamak çok önemli. Genel hijyen kuralları önemli. Hastalık belirtisi varsa doktora başvurulmalı. Salgın döneminde bazı isteklerimiz olacak ve duyurular yapılacak.

Aşıyı temin ediyor ve tedbirleri alıyoruz. İşi ciddiye almak lazım. Sosyal yaşantıda kısıntılar olabilir; maçlar, tiyatro ve sinema etkinlikleri iptal edilebilir.