Bel fıtığı, bel omurlarının arasındaki kıkırdağın aşırı zorlama nedeniyle yerinden kayarak bacaklara gelen sinirlere ve omuriliğe baskı yapması sonucu oluşan bir hastalıktır.

Belirtiler: Hasta belinden kalçasına ve bacağına yayılan ağrıdan şikayet eder. Bu ağrı ayak topuğuna ve parmaklara kadar uzanabilir. Bazı hastalar bacağının arka kısmından bir iple çekildiğini söylerler. Hastanın beli bir tarafa eğilebilir. Zamanla ayakta uyuşma, kuvvet kaybı gelişmeye başlar. İlerlemiş vakalarda idrar ve büyük abdest yapmakta zorluklar oluşabilir.

ÖNEMLİ NOT: Hastanın ayak bileğinde kısa sürede felç ve idrar yapamama durumu (idrar felci) meydana gelirse acilen ilk 6 saat içerisinde ameliyat edilmelidir. Bu 6 saatlik süreye ALTIN DÖNEM denir ve bu süre geçirilirse hastanın klinik bulguları düzelmez. Ayak bileğindeki felç kalıcı olur, idrarını yapamaz. Hayat boyu idrar sondası kullanmak zorunda kalabilir. Bu nedenle böyle bir durumla karşılaşan hasta hiç vakit kaybetmeden beyin cerrahisi uzmanına müracaat etmelidir. Unutulmamalıdır ki, sinir sisteminde kayıp edilen geri gelmez.



Tedaviyi ikiye ayırmak mümkündür.
1- Başlangıç halindeki bel fıtığı tedavisi
2- İlerlemiş bel fıtığı tedavisi

BAŞLANGIÇ HALİNDE (ERKEN DÖNEM) TEDAVİ
Bu dönemde omurgalar arasındaki fıtığın çok küçük bir kayması söz konusudur. Henüz bacağa gelen sinir tam etkilenmemiştir. Yani ayakta felç, idrar felci gibi ciddi durumlar oluşmamıştır. Cerrahiye gerek duyulmadan tedavi edilebilir. Öncelikle hastalar yatak istirahatına alınırlar ve adale gevşetici ilaçlar, ağrı kesiciler ve antiromatizmal ilaçlar verilir. Ayrıca bu dönemde belin çekilmesi yaralı olabilir. Bel çekmenin tıbbi ismi TRAKSİYON'dur. Bel çekme işlemi kesinlikle Fizik tedavi uzmanları tarafından yapılmalıdır. Beli çekmeye yarayan Traksiyon masaları mevcuttur. Bu cihazlar kullanılarak hasta hiçbir riske sokulmadan beli çekilir. Böylece çok az bir miktar yerinden kayan kıkırdak yerine getirilebilir.

Belimizde 5 adet omur kemiği vardır. Bu kemikler arasında da disk adi verilen kıkırdaklar bulunur. Bel fıtığı, beldeki omur kemikleri arasında bulunan ve adeta bir amortisör gibi görev yapan bu disklerin fıtıklaşması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Fıtıklaşan yani içerden dışarıya doğru tasan disk omurilik kanalı içinden veya kendisinin arka-yan tarafından geçmekte olan sinirleri sıkıştırır ve hastalık böylelikle kendisini belli eder.

Bel ve bacak ağrısı en belirgin şikayettir. Fakat bazen bel veya bacak ağrısından sadece biri de bulunabilir. Ağrıyla birlikte bacaklar da uyuşma ve hastalık ilerledikçe kuvvet kaybı da görülebilir. Bazen orta hattan omurilik kanalına doğru uzanarak sinirleri sıkıştıran büyük bel fıtıklarında idrar ve büyük abdestini tutamama veya yapamama gibi bozukluklar ile bacaklarda felce doğru gidiş ortaya çıkabilir. Hastalığın bu derecede ilerlemesine müsaade edilmemeli, zamanında müdahale ile uygun bir tedavi gerçekleştirilmelidir. Bel fıtığında, bel ve bacak ağrısı yürümekle, is yapmakla ve ayakta kalmakla, öksürmekle artarken sert yatakta yatmakla azalabilir.



Bel sağlığınız açısından:
1- Öne doğru eğilerek ağır yük kaldırmayın. Yük kaldırmak gerektiğinde ayaklarınızı açıp yere çömelmek suretiyle kaldırınız.
2- Dik oturmayın. Uzun süreli oturmak gerektiğinde hafifçe uzanıp, belinizin arkasına bir yastık koyun.
3- Uzun süreli oturarak çalışanlar aralıklarla kalkıp dolaşmalıdırlar. Çünkü, oturduğunuz zaman belinize binen yük ayaktakinin %80 i kadar fazladır.
4- Yatağınız çok yumuşak olmasın. Sert yataklar her zaman tercih edilmelidir.
5- Karın adalelerinin ve bel kaslarının gevşemesi bele binen yükü arttırır. Bu nedenle karın ve bel bölgelerinin güçlenmesi için spor yapmalıyız. Her gün en az 15 dakika yürümek yararlıdır. Yüzmeye önem veriniz.
6- Aşırı kilo bel üzerine gereksiz yük olacağından şişmanlıktan korununuz.
7- Uzun topuklu veya topuksuz ayakkabı giymeyiniz. Normal topuk boyu tercih edin.
8- Araba sürerken sırtınızı koltuğa tam yerleştirin. Uzun yola çıkarken ince bir yastıkla belinizi destekleyin. Molalarda mutlaka dolaşıp belinizi dinlendirin.
9- Doktora danışmadan çelik korse kullanmayın, belinizi çektirmeyin.