Hepatit viral bir hastalık olup karaciğer üzerinde olumsuz etkiler yapar. Karaciğer dokularının iltihaplanmasına neden olarak sarılık dediğimiz hastalığa neden olur. Özellikle alkol ve alkollü içecekler hepatite yol açan bir numaralı unsurlardır.

Kanda bulunan biluribin maddesinin birikimi hepatit sarılığına neden olur. Karaciğerin biluribin metabolizması bozulunca bu maddenin birikimi kanda aşırı derecede artar. Dolayısıyla dokularda birikmeye başlar. Bunun en önemli belirtileri göz beyazının, idrar renginin, deri ve dilin sararmasıdır. Hepatitin bir çok çeşitleri olmasına karşın en yaygın olanları Hepatit A ve hepatit B’dir.

Hepatit A: Özellikle sonbahar ve kış aylarında salgınlara neden olan hepatit A çocuklarda sık görülür. Daha çok beslenme yolu ile geçen hepatit A virüsünün kuluçka süresi 10 – 40 gündür. Vücuda giren virüsler sindirim sisteminde çoğalarak karaciğere geçer. Belirtileri; baş ağrısı, karın ağrısı, eklem ağrıları, ishal, bulantı, kusma, yüksek ateş şeklindedir. İleri safhalarda karaciğer büyür, ağrılar artar. Hastalık tüm vücuda yayılır. Yaşlı insanlarda, alkol alanlarda ve yetersiz beslenenlerde hastalık daha da ağırlaşır.

Hepatit A’nın bilinen kesin bir tedavisi yoktur. Özellikle hastanın dinlenmesi, yağsız, şekersiz besinler alması, vitamince zengin bitkisel besinler alması hastanın iyileşmesinde yapılması gereken ilk adımlardır. Hepatit A bulaşıcı olduğundan hastanın mutlaka tecrit edilmesi gerekir. Temizliğe çok dikkat edilmeli hasta eşyaları kesinlikle kullanılmamalıdır. Hepatit A’nın henüz aşısı bulunmamıştır.

Hepatit B: Her mevsimde ve her yaştaki insanda görülebilen bir hastalıktır. Kuluçka süresi 50 – 180 gün arasıdır. Daha çok kan nakli ve cinsel yolla bulaşır. Ülkemizde ve dünyada çok yaygın bir hastalık olan hepatit B çok sinsi bir hastalıktır. Belirtileri Hepatit A’ya çok benzemesine rağmen çok yavaş seyreder. Karaciğerde büyük tahriplere yol açar. Siroz ve karaciğer kanseri hepatit B olanlarda sık görülen bir durumdur. Hepatit B mikrobu bulunduran her kes hasta olmaz. Çünkü bazı insanlarda taşıyıcılık etkisi bırakır. Korunmada en etkili yol aşı yaptırmaktır. Hepatit B aşısı belirli aralıklarla yapılarak bu hastalık önlenebilir. Taşıyıcı anne çocukları doğumdan hemen sonra özel hepatit B immün globulin antikoru yaptırılmalıdır. Aksi takdirde çocukta bu hastalığın görülme ihtimali çok yüksektir. Hepatit B mikrobu taşıyan insanların kesinlikle kan vermemesi gerekir. Karaciğeri zorlayacak ilaç ve besinler ( aşırı yağlı ve şekerli ) almaması gerekir. Hepatit B tedavisinde de aynı hepatit A da olduğu gibi istirahat ve diyet çok önemlidir. Tabi alkol, alkollü içecekler ve sigarada kesinlikle kullanılmamalıdır. Bu etkenler hepatiti hızlandırarak tedavisi mümkün olmayan sonuçlara sebep olurlar.

Özellikle ülkemizde hepatit mikrobu çok yaygındır. Bir çok insan taşıyıcı olduğu için bunu bilmemektedir. Herkesin hepatit testi yaptırıp durumunu bilmeli, sağlam olanlar aşı yaptırmalı, hasta ve taşıyıcı olanlar ise bu bilgiler doğrultusun da kendilerine dikkat etmelidirler.

Herkese sağlıklı ve huzurlu günler dileklerimle.

Murat Demirtaş
Biyoloji Öğretmeni