HEPATİT A NEDİR ?

Hepatit A son derece bulaşıcı bir virüs hastalığıdır. Halk arasında sarılık adıyla bilinir. Hepatit A karaciğeri tutar ve hastalığa neden olur. Hepatit A virüsünün vücuda girdikten sonraki 2-6 hafta kuluçka süresidir.

Her yıl dünyada 1.4 milyon kişi Hepatit A hastalığına yakalanmaktadır. Hepatit A tifo’dan 10 ile 100 kat, kolera’dan 1000 kat daha sık görülmektedir. Zaman zaman salgınlara yol açarak çok sayıda insanı etkilemektedir.

HEPATİT A NASIL BULAŞIR ?

Hepatit A virüsü oral-fekal yolla, kişiler arası temasla, virüs bulaşmış su veya bu suda yıkanmış yiyeceklerle bulaşır. Çiğ veya az pişmiş yiyeceklerden de bulaşır.

(örn./ salata, soyulmamış meyve, deniz mahsüleri gibi)

HEPATİT A BELİRTİLERİ NELERDİR?

Hepatit A hastalığına yakalanan kişilerde aşağıdaki belirtiler görülür.

* Grip benzeri belirtiler (ateş, titreme, bazen diyare, halsizlik gibi)
* İştahsızlık
* Bulantı
* Sarılık (gözlerin ve derinin sararması)
* İdrarın renginin koyulaşması (demli çay rengi)
* Dışkı renginin açılması
* Karın ağrısı
* Yorgunluk

Bu belirtilerin hepsi aynı anda olabileceği gibi hiçbiri de görülmeden sessiz olarak hastalık ortaya çıkabilir. Hastanın yaşı arttıkça hastalık daha ağır seyreder. Küçük çocuklarda hiçbir belirti görülmeyebilir. Hepatit A genellikle 3-6 hafta sürer, ancak bazı olgularda altı aya kadar devam eden uzun süreli ya da kötüleşerek tekrarlayan semptomlar olabilir.Hastalık süresince çok uzun süre yatakta kalınması ve buna bağlı olarak işgücü kaybında artış söz konusudur. Tam düzelme 6 ay kadar sürebilir. Çok nadir olarak %0.1-6.9 ‘unda Fulminant hepatit (Çok ağır bir karaciğer hastalığıdır) gelişebilir.

HEPATİT A 'DAN NASIL KORUNULUR ?

* Temizliğinden emin olunmayan musluk suyunu içmeyin ve bu sudan oluşan buzu kullanmayın. Aynı tehlike bu su ile diş fırçalarken de söz konusu olabilir.
* Soyulmamış meyvelerin, salataların, haşlanmamış sebzelerin yıkanmadan yenmemesi ve çiğ deniz mahsüllerinden (istiridye, midye vs.) sakınılması gerekir. Sokaklarda temizlik kurallarına dikkat edilmeden hazırlanmış yiyecek ve içeceklerin yenilmemesi gerekir. Tüm bu önlemlere rağmen Hepatit A riski altında olabilirsiniz. Hepatit A ‘dan korunmanın en güvenli yolu aşılanmaktır.

KİMLER AŞILANMALIDIR ?

* Çocuk yuvaları, kreşler ve okullarda bulunan çocuklar ve buralarda görevli personel.
* Yüksek endemik yerlere seyahat edenler.
* Sağlık çalışanları, laboratuvar personeli.
* Askeri personel.
* Hapishanede bulunanlar ve görevliler.
* Yakınları Hepatit A hastalığı geçirenler.
* Aşcılar ve gıda sektöründe çalışanlar.

HEPATİT A AŞISI NEDİR ?

Hepatit A hastalığından korunmak için aşılanmak en etkili ve güvenilir yoldur. Hepatit A aşısı kimyasal yöntemlerle etkisiz hale getirilmiş virüsten yapılmıştır Hepatit A aşısı Hepatit A virüsü parçacıklarından oluşmuştur ve kendisi hastalığa yol açmaz güvenilirdir. Aşı yapıldıktan 15 gün sonra etkili olur.

Aşılanmadan önce hastalığın geçirilip geçirilmediğini anlamak için kan testi yapılması uygundur.

HEPATİT A AŞISI NASIL UYGULANIR ?

Hepatit A aşısı iki doz halinde yapılır; 15 yaşına kadar 0 ve 6. Aylarda, 15 yaşından büyüklerde 0-6 veya 12. ayda yapılır.

Konuyu Hazırlayan: Doç. Dr. Jale Erten & Hem. Yasemin Yazgünoğlu