Keneler sadece ölümlere sebep olan Kırım Kongo kanamalı ateşi (KKKA) hastalığı yapmıyor. Prof. Dr. Hakan Leblebicioğlu, "Kene denilince akla KKKA geliyor. Ama kenelerin yol açtığı 9 farklı hastalık var. Bu nedenle dikkatli olmak gerekir." dedi.

Kırım Kongo kanamalı ateşi (KKKA) hastalığı ile adını duyuran keneler, toplum sağlığını ciddi oranda etkiler hale geldi. Hastalık ilk kez 12. yüzyılda Tacikistan'da tanımlanırken, dünya üzerinde omurgalıları etkileyen 899 tür kene, bugün 9 farklı hastalığa neden olan küresel tehdit noktasına ulaştı. Balıklar dışındaki tüm omurgalıların kanlarıyla beslenen keneler, insanların vücutlarında kalıcı hasarlar bırakmanın yanı sıra ölümlere sebep oluyor.

Keneler, insanlarda sadece KKKA değil, 9 farklı hastalığa sebep oluyor. Kenelerin KKKA hastalığı ile özdeşleştirildiğini ifade eden Samsun OMÜ Enfeksiyon Hastalıkları ve Kliniği Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı ve Sağlık Bakanlığı KKKA Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hakan Leblebicioğlu, "Bugün kene deyince akla KKKA hastalığı geliyor. Oysa kenelerle bulaşabilecek çok sayıda bakteri ve virüs hastalığı var." dedi.

Leblebicioğlu, bir kene bulaşma hikâyesi varsa kenelerin uygun yolla çıkartılması gerektiğini söyledi. Eğer bir hastalık belirtisi olursa da vakit geçilmeden bir sağlık kurumuna başvurulmalı. Prof. Dr. Hakan Leblebicioğlu'nun verdiği bilgiye göre kenelerden bulaşan hastalıklar şunlar;

KKKA: Ölümcül bir enfeksiyon olan hastalık, en yaygın coğrafi dağılıma sahip. Türkiye'de ilk kez 2002 yılında görüldü. Halen kırsalda insanlar hayatlarını kaybetmeye devam ediyor. Ani yükselen ve 39-41 derece arasında seyreden ateş, baş dönmesi, kas ağrısı, ishal, burun akıntısı ve kusma, en temel belirtileri arasında yer alıyor.

Rock Dağları benekli ateşi (RDBA): Amerikan köpek kenesi ile taşınıyor. Hastalık 1900'lü yılların başlarında, kan damarlarını ve düz kas hücrelerini etkileyen küçük hücre içi paraziti ise 19. yy'ın sonlarında ABD'de tanımlandı. Vahşi hayvanlar ile kenelerin birlikte bulunduğu alanlarda görülüyor. Çoğu vaka, 1 Mayıs-31 Temmuz arasında yaşanıyor. Keneler tarla faresi gibi küçük kemirgenler üzerinde; erişkin olanlar ise insan ve köpek gibi daha büyük canlılar üzerinde yaşayabiliyor. Hastalık; ateş, bulantı, kusma, iştahsızlık, baş ve kas ağrısı ile beliriyor. Hastalık erken fark edilip tedavi edilirse hızlı bir düzelme gösteriyor.

Lyme hastalığı: Geyik kenesi diye de bilinen türle ortaya çıkıyor. Hem ABD de hem de dünyada kene ile taşınan ikinci en yaygın hastalık. ABD'de ilk kez 1975 yılında, Türkiye'de ise 2006 yılında görüldü. Bu kenelerin en tehlikeli oldukları aylar, mayıs-haziran, erişkinler için ise ekim-kasım. Deride döküntü, yorgunluk, eklem, kas, baş ağrıları, ateş ve üşüme ile boyun sertliği en önemli belirtileri. Kalp, eklem ve sinir sistemini de etkileyip vücutta felce varan problemlere neden oluyor. Erken dönemde yakalanırsa antibiyotiklerle tedavi edilebiliyor.

Erlikiyoz: Yıldız kenesi sebep oluyor. Kene, kuyruklu geyiklerde yaşıyor. 1935 yılında bir grup araştırma köpeğinde tespit edilen hastalık, 1986'da tanımlandı. Dünya çapında yaygın bir hastalık. Ancak daha çok ABD'de görülüyor. Vakaların yüzde 75'ten fazlasını erkekler oluşturuyor, yaşlılar daha sık etkileniyor. Nisan-eylül aylarında baş gösteren hastalığın belirtileri lyme ile aynı. Uzamış ateş, böbrek yetersizliği, nöbet veya komaya sebep olabilir. Tedavi edilmediği zaman yataklı tedavi gerekebiliyor.

Tavşan ateşi (Tularemi): İnsanlara sindirim yoluyla da bulaşabiliyor. ABD'deki vakaların yarısı ise kene ısırığı kaynaklı. Hastalık erkeklerde sık görülüyor. Virüs, kış aylarında avcılıkla uğraşanların tavşanlarla teması ile enfekte oluyor. Yaz ve sonbahar mevsimlerinde zirve yapıyor. İyi pişmemiş etler ve mikroplu sular da bulaşma nedeni. Birçok hastada ateş, üşüme, baş ağrısı, kırgınlık, iştahsızlık, yorgunluk, öksürük, kas ağrısı, göğüste rahatsızlık hissi, kusma, karın ağrısı ve ishal görülüyor.

Babesiyoz: Geyik kenesi ile taşınıyor. Hastaların yüzde 5'i hayatını kaybediyor. Memelilere kan yoluyla bulaşan en sık ikinci parazit olup ateş, terleme, kas ağrısı ve baş ağrısı ve böbrek yetersizliği yapabiliyor. Enfeksiyon, genç erişkinlerde yıllarca belirtisiz kalabiliyor.

Kolorado kene ateşi: Bir ağaç kenesi olan orbivirus tarafından oluşturuluyor. Rocky Dağları bölgesinde yaygın. Bağışıklığı yetersizliği ve dalak yokluğu olan hastalar, ciddi ameliyatlar geçirmişse risk altında bulunuyor. Hastaların üçte birinde boğaz ağrısı söz konusu. En önemli özelliği; menenjit döküntü ve ateştir. Spesifik bir tedavisi yoktur.

Dönek ateşi: Borrelia türü kenelerin sebep olduğu bir hastalık. Eklem ağrısı, bulantı ve kusma ile ortaya çıkıyor. Genellikle 40 derecenin üzerinde, düzensiz ve ateş görülüyor. Hastaların çoğunda dalak büyümesine rastlanıyor. Beyin zarına ait bulguların yanı sıra burun kanaması, balgamlı kan, koma, kalp kası iltihabı ve dalak biyolojisi bilinen komplikasyonlarıdır.

Kayalık dağlar benekli ateşi: Bu hastalık da Rocky bölgesinde görülüyor. Kenelerle taşınan hastalığın belirtileri ise ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, avuç içi-ayak tabanları dahil tüm vücuda yayılan ve deri döküntüsü.