Bilim ve Sağlık

Bilim ve Sağlık, Sağlık alanında bilimsel gelişmeler ve sağlık bilgileri

Birçok otistik kişide var olan genetik değişimlerin tam anlamıyla aileden kalıtımsal olarak geçmediği ortaya çıktı.

Otizmin karmaşık genetik kökenlerinin olduğu belirtildi. Oxford Üniversitesi'ndeki Wellcome Trust İnsan Genetiği Merkezi'nin liderliğiyle, ailelerinde otistik kişiler bulunanlarda yapılan geniş kapsamlı gen taramasının sonuçları, Nature dergisinde yayımlandı.

Ailelerinde otizm bulunan insanlar üzerinde yapılan dünyanın en büyük araştırması, birçok otistik kişinin, benzersiz genetik değişimlere sahip olduğunu, bu değişimlerin tam anlamıyla aileden kalıtımsal olarak geçmediğini gösterdi.

Araştırmanın sonuçları, otizmde genlerin güçlü bir rol oynadığı tezini desteklerken, aynı zamanda küçük genetik bozulmaların ebeveynlerin yumurta ve spermlerinde başlayabileceğini ortaya koydu.

Sonbaharda hava sıcaklığının azalması, kalp damarları başta olmak üzere tüm damarlarda büzüşmeye ve kan basıncında artışa neden oluyor. Bu durum da kalbin yükünü artırıyor.



Kalp damar hastalıklarına yakalanma oranı her geçen gün artıyor. Öyle ki biyolojik bir neden olmamasına rağmen ülkemizde koroner kalp hastası sayısı her yıl yüzde 4,7 oranında yükseliyor. International Hospital Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Tayfun Açıl, özellikle de yaz aylarını geride bıraktığımız bu günlerde kalp damar hastalıkları görülme oranı yaklaşık 3 katına çıktığını söyledi.

Biri kalp krizine diğeri saman nezlesine çare olacak iki aşı üretildi. 3 ile 5 yıl içerisinde kullanılabilecek ‘kalp aşısı’ vücuda yüklenen kötü kolesterolü etkisiz hale getirerek, krizi önleyecek. Saman nezlesini bitiren aşı ise önümüzdeki yıl piyasada olacak.

İSVEÇLİ bilim insanları, kalp krizinden ölümleri üçte iki oranında azaltma iddiasındaki aşıyı tanıttı. Karolinska Enstitüsü’nce yapılan araştırma sonucunda üretilen ve şimdilik yalnızda fareler üzerinde denenen aşı, insanlar üzerindeki testlerde de olumlu sonuç verirse, 3 ile 5 yıl içerisinde kullanılabilir hale gelecek.

T hücrelerini durduracak

Aşının özelliği, vücuda yüklenen kötü kolesterolü etkisiz hale getirmesi. Bağışıklık sistemimiz, vücuttaki kötü kolesterolü tespit ettiği anda, bir savunma mekanizması olarak T hücreleri göreve koşuyor ve bu şekilde, bu kolesterolün kana karışmasına engel olmaya çalışıyor. Ancak T hücrelerinin ciddi bir olası yan etkisi var:

Bir seyahat hastalığı olan turist ishaline karşı uzmanlar uyarıyor: Klorlanmamış sudan elde edilmiş buzu tüketmeyin.

Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı (RSHM) Salgın Hastalıklar Araştırma Müdürlüğü halk sağlığı uzmanı Dr. Figen Sezen, yaz aylarında serinlemek için içeceklerle bol bol tüketilen buzların temiz sudan elde edilmesinin önemine işaret ederek, klorlanmamış musluk suları ile bu tür sulardan elde edilmiş buz kalıplarının tüketilmemesi uyarısında bulundu.

Seyahatlerin yaygınlaştığı yaz aylarında “turist ishali”nde artış olduğunu, başka ülke ve bölgelere seyahat edenlerin enfeksiyon hastalıkları açısından risk altına girdiklerini anlatan Sezen, seyahat enfeksiyonları içerisinde en sık görülen turist ishallerinin, mikroplu su ve gıdaların tüketilmesinden kaynaklandığını söyledi.

Ramazan ayındaki vakaların çoğunun secdede kalp sıkışmasıyla geldiğini söyleyen Prof. Dr. Dayıoğlu, hastalara namazlarını yarı dolu mideyle kılmalarını ve iftarlarını uzun bir yemek periyotuyla yapmalarını önerdi.

İstanbul Üniversitesi (İÜ) İstanbul Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Enver Dayıoğlu, düzenli tansiyona sahip olan hastalar ile diyetlerine dikkat eden stentli hastalar ve kan değerlerinin kontrolü sağlanabilecek by-pass koroner hastalarının oruç tutabileceğini, hem kalp hastası, hem de tip 1 diyabeti olan ve gündüz insülin alması gereken hastalar ile 4. dereceden kalp yetersizliği olan ve kalp nakli bekleyen hastaların ise kesinlikle oruç tutmamaları gerektiğini söyledi.

Dayıoğlu, hastaların, ramazan ayında iftar ve sahurda bol sulu yemekler yemelerini ve su kaybını azaltıcı ortamlarda bulunmalarını önererek, vücudun ihtiyacı olan tuzun gün boyu terleyerek atıldığını, bu nedenle normal değerleri geçmeyecek şekilde tuz tüketimine izin verdiklerini ifade etti.

Eskiden büyüklerimiz, "1 çeşit zeytin var sofrada, diğer yeşil zeytinin işi ne?" derler ve fazla gördükleri yiyecekleri sofradan kaldırtırlardı.

Böylece Ramazan sofralarımız olabildiğince sade bir hale gelirdi.

Küçükken bunun sebebini anlayamazdık, ancak Ramazan ayının, oruç tutmanın anlamını kavradıkça biz de çocuklarımıza aynı öğütleri verir olduk.

Bu sıcak yaz günlerinde herkese hayırlı Ramazanlar dilerim. 2-3 senedir Ramazan ayının sıcak havalara rastlaması sonucu insanın sabrı ve dirayet gücü biraz daha önem kazandı. Artan şehir nüfusunun büyük bir bölümünün binalar içinde veya masa başı işlerde çalıştığını ve güneşin kavurucu sıcaklarından korunmasının mümkün olduğunu düşünsek de ne yazık ki güneşin altında çalışmak zorunda olanlar için nefis terbiyesi biraz daha zor olsa gerek. Ancak büyük bir sabır ve inançla oruçlarını tutarlar, tutmaya çalışırlar.

İlk aşı Ankara İl Sağlık Müdürü ile sağlık çalışanlarına yapıldı.

Halk arasında “Domuz Gribi” olarak bilinen “Pandemik A H1N1” virüsüne karşı koruyucu bir önlem olarak yurt dışından sipariş edilen aşıların kontrollerinin tamamlanmasının ardından aşılama başladı. Aşı, ilk olarak sağlık personeline uygulandı.

Uygulama kapsamında yaklaşık 350 bin sağlık personeli ile henüz yola çıkmamış hacı adaylarına aşı yapılacak.

Aşıların Türkiye'ye gelen ilk partisinden alınan numuneler Hıfzıssıhha Laboratuvarlarındaki kontrolleri tamamlanmış ve testlerde bütün sonuçların olumlu olarak çıktığı açıklanmıştı.

500 bin dozluk Novartis üretimi ilk parti aşılar, 81 ilin sağlık müdürlüklerince sağlık kuruluşlarına sevk edildi. Pandemi Bilim Kurulu'nun verdiği kararlar dahilinde planlanan ve icra edilen “H1N1 Aşı Uygulamaları ve Takvimi”ne göre, ilk aşı uygulamaları “sağlık personeline ve henüz yola çıkmamış hacı adaylarına” bugün yapılmaya başlandı. Uygulamayla yaklaşık 350 bin sağlık çalışanına aşı yapılması öngörülüyor.

BIRAKMAK İÇİN GEÇ Mİ KALDIM?

Asla geç değil! Hangi yaşta ve hangi hastalığa sahip olursanız olun sigarayı bırakınız, sağlıklı ve kaliteli hayat süreniz artacaktır. Sigarayı bıraktıktan sonra;

* İlk 24 saat içinde kan basıncında ve akciğer fonksiyonlarında düzelme görülür.

* 48 saat sonra tat ve koku alma duyuları keskinleşmeye başlar. Tat ve koku almaya başladıktan sonra yediğiniz yemeklerden zevk almanız sigarayı bıraktıktan sonra görülebilecek kilo artışının en önemli sebebidir.

* 2-12 hafta içinde kan dolaşımı iyileşir, bu da yürüme, koşma gibi fiziksel aktiviteleri kolaylaştırır.

* 3-9 hafta sonra öksürme, nefes darlığı, hırıltı gibi problemler azalır ve akciğerler güçlenir.

* 3 ay sonra kan dolaşımı ve nefes alıp verişi fark edilir şekilde düzelir.

* 5 yıl sonra kalp krizi geçirme riski sigara içen birine oranla %50 azalmış olur.

* 10 yıl sonra akciğer kanserine yakalanma riski sigara içen birine oranla %50 daha az olur.

KİLO ALIR MIYIM?

Domuz gribi aşısını yaptırmak mı daha tehlikeli yoksa yaptırmamak mı? Çocuğumuzu okula yollamayıp evde tutsak hastalıktan koruyabilir miyiz? gibi sorular anne babaların beynini kurcalıyor. Domuz gribinden basit temizlik önlemleri alarak da korunabilirsiniz.

Basit temizlik kuralları

Çocukların bu virüsü erişkinlere göre daha çok yaydıkları bir gerçek. Ama basit temizlik kurallarına uyularak bu hastalıktan büyük ölçüde korunmak da mümkün. Öğretmenlerin ve ana-babaların hiç bıkmadan çocuklara el yıkamalarını hatırlatmaları gerekiyor. Ama yıkama öyle üç-beş saniyelik ıslatma şeklinde olmayacak. Eller, 20’ye kadar sayarak ve sabunla ovuşturarak yıkanacak. Her an elimizi yıkayamayacağımıza göre de, ellerimizi ağzımızdan, burnumuzdan ve gözlerimizden uzak tutacağız.

Aşı yaptırıp yapmamaya bu konuda iyice bilgilenip karar vermekte yarar var. Ciddi yan etkilerinin olup olmadığı şu an bilinmiyor, çünkü aşı çok yeni. Çevremdeki anne-babalar arasında yaptığım küçük bir araştırma sonucuna göre, aşıya pek güvenilmiyor ve yaptırmama eğilimi daha yüksek.

Kadınların hayatını karartan, kasıkta uzun süre geçmeyen pelvik ağrıya karşı uygulanan yeni tedavi sonuç veriyor.

Kadınların büyük bölümünün hayatını karartan, göbek altındaki bölgede uzun süre geçmeyen “pelvik ağrı”nın tedavisinde, yeni yaklaşımlardan biri olan “Luna Yöntemi” ile “yüz güldürücü” sonuçlar alınıyor.

Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Başkanı Prof. Dr. İsmail Mete İtil, basit gibi görülen ağrıların kimi zaman son derece kompleks olabildiğini ve tedavilerinde güçlük çekilebildiğini söyledi.

Kadınların çok büyük bölümünde, göbek altındaki bölgede görülen ve uzun süre geçmeyen “pelvik ağrı”nın da bu tür ağrılardan olduğunu kaydeden İtil, bunun hem yakınması olan kadınları, hem de pelvik ağrıyı tedavi etmeye çalışan hekimleri son derece yorduğunu anlattı.

Sağlık Bakanlığı, İstanbul genelinde faaliyette olan ve uygunsuzluğu tespit edilen damacana suyu markalarını açıkladı. Denetimden geçer not alamayan markalar 'Buzada', 'Erpınar', 'Alps', 'Kervansaray' ve 'Yalısu' oldu.

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada şu sözlere yer verildi:
İçme kullanma sularının takibini düzenleyen mevzuatımız Avrupa Birliği standartlarında usul ve esaslar içermektedir. Ambalajlı içme suları da bu çerçevede, Halk Sağlığı Müdürlüklerimizce ve Bakanlığımız merkez teşkilatınca mevzuata uygun olarak denetlenmektedir. Bu denetimler esnasında su dolum tesislerinden ve piyasadan numuneler alınmakta ve analizleri yaptırılmaktadır.
Bakanlığımızca yapılan takiplerde gerek şebeke suları, gerekse ambalajlı sularda uygunsuzluk tespit edilmesi halinde, halkımızın sağlığını korumak ana hedefi doğrultusunda gerekli adımlar bilim adamları ile yakın temas içinde kararlılıkla atılmaktadır. Halk sağlığını tehdit eden bir olumsuzluk varlığında halkın bilgilendirilmesi için gerekli açıklamalar yapılmaktadır. Bakanlığımızın halkın güvenli suya ulaşmasına yönelik bu kararlılığı neticesinde son 10 yılda içme suyu kalitesiyle ilgili çok önemli ilerlemeler sağlanmıştır.

81 ilden numuneler incelendi

Kronik organ yetmezliği, bağışıklık sistemi ve kan hastalığı bulunanlarla 6 ay ile 5 yaş arası çocukların “domuz gribi”ne karşı aşı uygulaması yarın başlıyor.

Bu kapsama giren, aşı yaptırmak isteyenlerin sağlık ocakları veya aile sağlığı merkezlerine başvuruların kendi beyanları yeterli olacak, herhangi bir belge istenmeyecek.

Yarından itibaren sağlık ocakları veya aile sağlığı merkezlerine başvurup durumlarını beyan ederek aşı yaptırabilecek olanlar şunlar:

“-Kronik bronşit, KOAH ya da astım gibi kronik akciğer hastaları,
-Kronik kalp-damar hastaları, kalbinde doğumsal delik, damar ve kapak darlığı, kalbin bölümleri arasındaki bağlantı bozukluğu gibi rahatsızlığı olanlar,
-Özellikle diyalize giren kronik böbrek hastaları,
-Şeker başta olmak üzere metabolik hastalığı bulunanlar,
-Siroz başta olmak üzere kronik karaciğer hastaları,
-Anemi ve lösemi gibi kan hastalığı bulunanlar,
-Kanser hastaları,
-Bağışıklık sistemini baskılayan diğer rahatsızlıkları olanlar.”

6 ay ile 5 yaş altındaki çocuklara da aile onayı alındıktan sonra aşı yapılacak.

Sağlıklı Beslenme Uzmanı Dr. Dilek Polat, kalp sağlığı açısından büyük önem taşıyan doymamış yağ asitlerini yüksek düzeyde içeren cevizin, kolesterol birikimini ve damar sertliğini önleyici etkisinin halk arasında artık daha iyi bilindiğini, bu nedenle damak zevkinin yanı sıra, birçok insanın sağlık nedenleriyle ceviz tüketmeye başladığını söyledi.

Dr. Polat, saç dökülmesine ve saçlarının yeterince canlı olmadığını düşünenlere cevizin kuru ve yaş kabuğunu önerdi. Polat, 20 tane cevizin sert kabuğunu 1 litre suda 10-15 dakika kaynatarak elde edilen suyun saç durulamasında kullanılması durumunda, saçların dökülmesinin son bulacağını belirtti.

Taze cevizin yeşil kabuğunun az suyla kaynatılması sonucu macun elde edileceğini anlatan Polat, bu macunun da saç maskesi olarak kullanılabileceğini kaydetti. Sağlıklı yaşamak ve beslenmek isteyenlerin mutfaklarından cevizi eksik etmemeleri gerektiğini ifade eden Dr. Polat, şu bilgileri verdi:''8 tane cevizi bir bardak suda 2 gün bekletin. Günde iki ceviz olmak üzere tüketin ve cevizleri içinde beklettiğiniz suyu da için, 4 günlük kür sonunda ne kadar dinlenmiş hissettiğinize şaşıracaksınız."

ABD'deki Pennsylvania Üniversitesi'nde görevli araştırmacılar, hastaların kök hücrelerini kullanarak göğüs kanserine karşı bir aşı geliştirdi.

Aşı için laboratuvarda değiştirilen hücreler, bağışıklık sisteminin kanserli hücreleri "yabancı organizma" olarak görüp onlara saldırması esasına dayanıyor.

Sabah’ta yer alan habere göre, deneklerin yüzde 85'inde aşıdan dört yıl sonra bile hastalığın nüksetmediği gözlemlendi.

Geliştirilen aşının göğüs kanserlerinde etkili olması umuluyor.

Özel bir baş ağrısı türü olan migrene karşı kullanılan ağrı kesici haplar zamanla farklı baş ağrılarına neden oluyor.

Selçuk Üniversitesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Emine Genç, migrende kullanılan ağrı kesici hapların zamanla farklı baş ağrılarına neden olduğunu bildirdi.

Yrd. Doç. Dr. Genç, migrende daha çok kalıtımsal faktörlerin rol oynadığını, migren nedeniyle baş ağrısı çeken çoğu hastanın zaman zaman “Beynimde tümör mü var?” diye endişeye kapıldığını söyledi. Migren ağrılarının ilk olarak başın bir bölümünde başladığını ifade eden Genç, “Migren başın bazen sağ tarafında, bazen de sol tarafında kendini gösterir. Migrenin zonklayıcı etkisi var. Bu da ataktan atağa değişebilir. Kalp atışları gibi şakaklarda ve başta zonklama hissedilir” dedi.